4000 jaar geleden, in het land Israël, leefden boeren die met zorg en liefde hun velden bewerkten. Elke lente zagen ze hoe de eerste vruchten van hun arbeid begonnen te groeien – sappige vijgen, rijpe dadels, geurige granen. Zodra de eerste oogst rijp was, verzamelden de mensen hun mooiste vruchten in manden, versierden die met bloemen, en trokken zingend naar Jeruzalem. Daar brachten ze hun eerste vruchten – de bikkurim – als dankoffer naar de Tempel. Dit feest van dankbaarheid werd Shavuot genoemd, wat “Weken” betekent. Ze vierden het zeven weken na Pesach, het feest van de bevrijding uit Egypte.
Maar Shavuot is méér dan een oogstfeest. Het draagt ook een diepe, spirituele betekenis.
Volgens de Joodse traditie, precies vijftig dagen na de uittocht uit Egypte, stonden de Israëlieten aan de voet van een berg in de woestijn: de berg Sinaï. Daar gebeurde iets dat de wereld zou veranderen: God sprak tot het volk en gaf hun de Torah – de wetten en levenswijze die hen tot een volk zouden smeden. De donder rolde, de bliksem flitste, en te midden van wolken en stilte hoorden de mensen de Tien Geboden. Sindsdien wordt Shavuot ook gevierd als de dag waarop het Joodse volk de Torah ontving.
Tot op de dag van vandaag herdenken Joden over de hele wereld deze gebeurtenis. Op de avond van Shavuot blijven velen de hele nacht wakker om de Torah te bestuderen, een traditie die bekendstaat als Tikkun Leil Shavuot. Men leest ook het Boek Ruth, een verhaal over trouw, oogst en bekering – perfect passend bij zowel de landbouw- als de geestelijke betekenis van de dag.
En dan is er nog iets bijzonders aan Shavuot: melkproducten! In veel huizen worden taarten, cheesecakes, blintzes (met kaas gevulde pannekoekjes) en andere zuivelgerechten bereid. Waarom zuivel? Sommigen zeggen dat het volk Israël op de berg Sinaï nog niet wist hoe ze vlees op de juiste, koosjere manier moesten bereiden, en daarom melkproducten aten. Anderen wijzen op de symboliek van melk als voedsel dat zuiver en voedend is – net als de Torah.
Huizen en synagogen worden versierd met groen en bloemen, herinnerend aan de bloei van de natuur en de frisheid van de Torah. En hoewel Shavuot in Israël slechts één dag duurt, wordt het buiten Israël twee dagen gevierd – maar overal met evenveel vreugde en betekenis.
Zo is Shavuot een feest van oogst én openbaring, van land én geloof, van traditie én studie. Een moment in het jaar waarin dankbaarheid, toewijding en verbondenheid samenkomen.
